به نقل از «ایسنا»

آموزش اخلاق در پژوهش به اساتید برای کاهش سلب اعتبار مقالات/بیشتر تخلف‌ها به دلیل ناآگاهی است

تاریخ انتشار: ۹ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۹۲۱۹۸

معاون پژوهشی وزیر علوم با تاکید بر این‌که بسیاری از مقالات به دلیل ناآگاهی پژوهشگران از قوانین و مقررات «ریترکت» می‌شوند، گفت: پیشنهاد ما این است که اعضای هیات‌ علمی تازه استخدام دوره‌های اخلاق در پژوهش را به صورت دوره‌های مهارت‌افزایی بگذرانند.

به گزارش ایسنا، ریترکشن، بازپس‌گیری یا سلب اعتبار مقالات علمی؛ فرآیندی است که طی آن یک مقاله منتشر شده در یک مجله علمی به دلیل وجود شبهه در مورد اعتبار یافته‌های آن، برچسب «سلب اعتبار شده» یا «Retracted» می‌خورد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مقاله‌های ریترکت‌شده معمولا از فهرست مقالات مجله حذف نمی‌شوند، ولی در یک بیانیه عنوان می‌شود که نباید به داده‌های این مقاله اتکا کرد. 

دلایل ریترکت شدن مقالات متفاوت است و موارد گوناگونی از جمله عدم رعایت مالکیت فکری و سرقت علمی، داده‌سازی، وجود اشتباه اساسی در محاسبات، شبهه در فرآیند داوری، انتشار مقاله در چند مجله، شبهه در نحوه تالیف مقاله (مقاله خریداری شده از مراکز خرید و فروش مقاله یا کارخانه‌های مقاله‌سازی) می‌توانند سبب سلب اعتبار شدن یک مقاله شوند. 

با افزایش تولیدات علمی در سراسر جهان، میزان ریترکشن مقالات نیز در دنیا افزایش یافته است. در ایران نیز به واسطه افزایش مقالات، مقالات سلب اعتبار شده نیز افزایش پیدا کرده‌اند. بر اساس آمار مقالات ریترکت‌شده که اول اسفندماه ۱۴۰۰ در پنجاه و پنجمین اجلاس معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه‌ها و رؤسای پژوهشگاهی سراسر کشور، ارائه شد؛ ایران تا سال ۲۰۲۲ میلادی از نظر تعداد مقالات ریترکت‌شده، در دنیا رتبه هشتم را پس از کشورهای چین، آمریکا، انگلستان، هند، ژاپن، آلمان و کانادا داشته است.

نسبت مقالات ریترکت‌شده در هر ۱۰ هزار مقاله نشان می‌دهد که ایران در رتبه دوم پس از چین قرار دارد و از هر ۱۰ هزار مقاله منتشرشده در ایران، ۱۱.۵۸ مقاله، ریترکت شده است.

اکتبر ۲۰۱۸ ( آبان ۱۳۹۷) در یک گزارش نشریه ساینس نیز عنوان شده بود که ایران در شاخص نسبت تعداد مقالات ریترکت‌شده به ازای مقالات منتشر شده، جایگاه اول را در بین کشورهای جهان داشته است.

دکتر پیمان صالحی، معاون پژوهشی وزیر علوم در گفت‌وگو با ایسنا، در مورد مقالات ریترکت‌شده یا سلب اعتبار شده، گفت: نسبت مستقیمی بین تعداد مقالات و ریترکشن آن‌ها وجود دارد و هر چه تعداد مقالات بیشتری تولید شود، میزان مقالات سلب اعتبار شده نیز افزایش می‌یابد. کشورهای آمریکا و چین بالاترین آمار را در مقالات ریترکت شده دارند.

وی با بیان این‌که بررسی‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از مقالات ریترکت‌شده مربوط به وزارت علوم نیستند، تاکید کرد: بسیاری از این مقالات به دلیل عدم آگاهی پژوهشگران از قوانین و مقررات ریترکت می‌شوند. برای مثال بسیاری از پژوهشگران ما نمی‌دانند که مجاز به استفاده از شکل‌های یک مقاله دیگر بدون ارجاع به آن مقاله نیستند. بسیاری از موارد مقالات سلب اعتبارشده به دلیل این موارد است و یا برخی اعضای هیات‌علمی از یک ماده شیمیایی استفاده کردند و شرکت تولیدکننده آن ماده را اشتباه ذکر کردند.

معاون پژوهشی وزیر علوم با تاکید بر اهمیت آموزش اخلاق در پژوهش برای آگاهی پژوهشگران، گفت: وظیفه ما به عنوان وزارت علوم، «آموزش» است. ما کارگاه‌های مفصلی را در مورد سلب اعتبار مقالات در نظر گرفته‌ایم که در نشست بعدی معاونان پژوهش و فناوری برای مسؤولان برگزار خواهیم کرد. همچنین ظرف کوتاه‌ترین زمان ممکن ما اولین کارگاه ریترکشن را برای اطلاع‌رسانی به اعضای هیات‌علمی به صورت وبینار برگزار می‌کنیم. ما برنامه‌ریزی منسجمی داریم که تا پایان سال این کارگاه‌ها را برگزار کنیم و از طریق مکانیسم‌های موجود در جلسات مناطق چندگانه پژوهشی نیز اطلاع‌رسانی خواهیم کرد.

صالحی در پاسخ به سؤال ایسنا در مورد ضروت آموزش اخلاق در پژوهش به عنوان یک واحد درسی، گفت: همه اعضای هیات‌علمی که استخدام می‌شوند ملزم به گذراندن دوره‌های مهارت‌افزایی هستند. ما در حال پیگیری این موضوع از طریق دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها هستیم که اعضای هیات‌علمی تازه استخدام، دوره‌های اخلاق در پژوهش را به صورت دوره‌های مهارت‌افزایی بگذرانند.

وی اظهار کرد: این موارد از آخرین مصوبات کارگروه اخلاق در پژوهش وزارتی است و به تمام دانشگاه‌ها ابلاغ شده است. پیشنهاد ما این است که در دوره‌های مهارت‌افزایی اعضای هیات‌علمی جوان این آموزش‌ها وارد شود و مطمئنم که با چند ترم آموزش می‌توان به شدت از این موارد جلوگیری کرد و امیدواریم که با این پیشنهاد موافقت شود.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: سلب اعتبار مقالات اخلاق در پژوهش معاون پژوهشی وزارت علوم برگزیده ها برگزیده ها دانشگاه آزاد اسلامي جایزه مصطفی ص اخلاق در پژوهش هفته ملی سالمندان کامستک وزير علوم صندوق نوآوری و شکوفایی برگزیده ها هفته ملی سالمندان کامستک دانشگاه آزاد اسلامي دوره های مهارت افزایی اعضای هیات علمی اخلاق در پژوهش سلب اعتبار شده تعداد مقالات

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۹۲۱۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اهمیت تلاش برای توسعه پژوهش‌های کاربردی در جهان اسلام

ایسنا/فارس رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز بر اهمیت تلاش برای توسعه پژوهش‌های کاربردی و عملیاتی در جهان اسلام تاکید کرد.

سیدوحید حسینی امروز، ۸ اردیبهشت در دیدار با رئیس موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، با اشاره به اهمیت توسعه پژوهش در مجموعه دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: فعالیت‌های تحقیقاتی و مستندسازی پژوهشی با توجه به تحریم‌ها و چالش‌های مختلف موجود، توسعه یافته است.

وی، اقدامات عملیاتی و کاربردی در حوزه پژوهشی و فناوری را در پیشبرد اهداف این حوزه ضروری خواند و با تاکید بر اهمیت گام برداشتن در مسیر توسعه دانش  و مقالات علمی، از روند افزایشی تعداد مقالات و تحقیقات علمی در مجموعه سلامت فارس با شیب معناداری خبر داد.

رئیس موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام  (ISC) نیز در این نشست، دانشگاه علوم پزشکی شیراز و دانشگاه شیراز را ریشه تنومند حوزه علمی استان و کشور معرفی و بر تلاش برای افزایش همکاری و اقدامات مشترک این موسسه با مجموعه سلامت فارس تاکید کرد.

سید احمد فاضل‌زاده از برگزاری ۱۵ نشست مشترک مسئولان موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام  (ISC) با مراکز عالی علمی در استان‌های مختلف کشور خبر داد و بر تداوم نشست مشترک با محوریت مشارکت داده‌ها و تبادل تجربه‌ها، دانش و علم تاکید کرد.

وی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری پیرامون فعالیت در این حوزه، گزارشی از معرفی فعالیت‌های موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام(ISC) با محوریت رصد و پایش وضعیت علم و فناوری جمهوری اسلامی ایران و کشورهای اسلامی و همچنین دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی استان فارس ارائه داد.

انتهای پیام